„Ezra” - Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Biednym i Chorym
Stowarzyszenie niosące pomoc charytatywną założył w 1916 r. dr Ignacy Levi. Organizacja zapewniała biednym pomoc medyczną, prowadziła akcje dożywania bezrobotnych i dzieci, przekazywała potrzebującym ubrania, opał, przygotowywała paczki z okazji żydowskich świąt. „Ezra” organizowała też wypoczynek dla dzieci w Busku-Zdroju, starając się nawet o zakup tam budynku z myślą o swoich podopiecznych. „Niezależnie od powyżej wymienionych stałych form pomocy okazywanej przez nasze Stowarzyszenie, we wszystkich wypadkach wymagających wyraźnej interwencji i pomocy instytucja nasza zawsze udzielała pomocy tym, którzy widzieli w niej ostatnią deskę ratunku” - czytamy w Sprawozdaniu „Ery” za rok 1931/1932.
Stowarzyszenie bardzo aktywnie działało w latach 20. i do połowy lat 30. W 1929 r. liczyło ok. 600 aktywnych członków i było jedną z najbardziej znaczących żydowskich organizacji charytatywnych. Z czasem działalność „Ery” osłabła. „Pomoc z Ameryki ustała, rząd i samorząd cofnęły zapomogi, liczba ofiarodawców zmalała, a potrzebujących jest coraz więcej” - czytamy w sprawozdaniu. Z tego samego dokumentu dowiadujemy się, że jest już tylko około 150 członków, a wśród nich m.in. Samuel Adler, Ignacy Levi, Henoch Wajntraub, Neum Szenderowicz, Icchak Grin, Chana Tajtelbaumowa. „Ezra” działała w budynku przy obecnej ul. Traugutta 52 (w 1939 r. nr domu 62). Po zakończeniu wojny, w 1945 r., w tym miejscu przez pewien czas działała noclegownia dla powracających do miasta Żydów.
„Ezra” to tylko jedno z licznie działających w Radomiu przed 1939 r. żydowskich stowarzyszeń. Istniały organizacje charytatywne, oświatowe, sportowe, prężnie działały partie polityczne, wydawane były gazety w języku polskim i jidysz.
Bibliografia:
Księga Radomia. Historia zgładzonej przez nazistów społeczności żydowskiej w Polsce”, Radom 2017, S. Piątkowski, Dni życia, dni śmierci. Ludność żydowska w Radomiu w latach 1918-1950; Sprawozdanie „Ery” za rok 1931/1932 HYPERLINK "http://bc.mbpradom.pl/dlibra/docmetadata?id=1695&from=pubindex&dirids=5&lp=698"http://bc.mbpradom.pl/dlibra/docmetadata?id=1695&from=pubindex&dirids=5&lp=698
Pełne opidpisy do zdjęć
1 – Zgromadzenie członków „Ezry”, lata 30. XX w., zdjęcie za: Księga Radomia. Historia zgładzonej przez nazistów społeczności żydowskiej w Polsce”, Radom 2017
2 – Szyld „Ery”, koniec lat 30. XX w., kadr z filmu o Radomiu zrealizowanego przez Jacka Diamenta
3 i 4 – Fragment ze sprawozdania „Ery”
